Kiedy obcokrajowiec może pracować w Polsce bez zezwolenia na pracę?

Czy zawsze jest wymagane pozwolenie na pracę cudzoziemca w Polsce? Nie, między innymi pracownicy naukowi czy obywatele zza wschodniej granicy np.: Ukraińcy nie muszą mieć pozwolenia na pracę w Polsce. Kiedy i na jakich zasadach można zatrudnić obywatela innego kraju bez pozwolenia na pracę?

W Polsce można w wielu sytuacjach bez przeszkód zatrudniać obcokrajowców na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki społecznej z dn. Lipca 2011 roku.  Są to przypadki, które nie wymagają specjalnego pozwolenia na pracę w Polsce. Zasada dotyczy sportowców, artystów, studentów czy obywateli ze Wschodu.

Nie zmienia to faktu, że znaczną część obcokrajowców wymóg posiadania zezwolenia obejmuje. Więcej na temat zatrudnienia cudzoziemców wymagających zezwolenia na pracę w Polsce oraz oferowanych im rodzajów umów cywilnoprawnych można przeczytać w artykule „Jak zatrudnić obcokrajowca? 5 ważnych porad dla pracodawców”. My skupimy się na możliwości zatrudnienia cudzoziemca bez zezwolenia na pracę.

Naukowiec, muzyk czy sportowiec bez zezwolenia na pracę w Polsce

Artyści występujący w Polsce tacy, jak zespoły muzyczne, solowi śpiewacy, aktorzy, komicy mogą koncertować, wystawiać swoje dzieła bez pozwolenia na pracę do 30 dni w roku kalendarzowym. Dokładnie ta sama zasada dotyczy sportowców, zespołów sportowych uczestniczących w zawodach czy rozgrywkach. Obejmuje ona również naukowców, zespoły badaczy, koła naukowe wygłaszające okazjonalne wykłady, prezentacje czy odczyty. Nielimitowany czas pracy na terytorium RP dotyczy obcokrajowców, którzy uczestniczą w wydarzeniach rangi między narodowej np.: rozgrywki sportowe FIFA czy UEFA.

Uczniowie i studenci bez konieczności zezwolenia na pracę

Polskie uczelnie i szkoły coraz chętniej sięgają po studentów zagranicznych. Szczególnie mowa o obywatelach Ukrainy, Białorusi czy Chin. Nauka w trybie stacjonarnym upoważnia studentów i uczniów zagranicznych do pracy bez odrębnego pozwolenia w okresie letnim – od lipca do sierpnia. Staż zawodowy związany z edukacją w Polsce też umożliwia prace bez zezwolenia studentom czy uczniom z obcym paszportem. Stawiane są jednak trzy warunki:

• praktyki studenta czy ucznia danej szkoły muszą się odbyć w polskiej firmie,
• nie mogą trwać dłużej niż pół roku,
• muszą zostać zgłoszone do powiatowego urzędu pracy właściwego do siedziby firmy.

Kto jeszcze może podjąć pracę bez zezwolenia w Polsce?

Mowa jest o pracownikach ze Wschodu: Ukraińcy, Białorusini, Rosjanie, Gruzini, Ormianie. Jednak mogą oni pracować bez pozwolenia do 6 miesięcy w okresie kolejnych 12 miesięcy. Muszą oni mieć podpisaną umowę o pracę, a przed podjęciem ich zatrudnienia pracodawca musi zgłosić fakt ich zatrudnienia w powiatowym urzędzie pracy. Poza tym przed zatrudnieniem obcokrajowca ze Wschodu pracodawca musi wykonać test lokalnego rynku pracy. Polega on na publikacji oferty pracy w miejscowym PUP. Dopiero w przypadku braku chętnych na podjęcie pracy przedsiębiorca może zatrudnić obcokrajowca.

Pracownicy delegowani do pracy z zagranicznych firm również mogą pracować na terytorium RP bez pozwolenia. Dotyczy to montażu, serwisu urządzeń zagranicznego producenta u polskiego klienta, dokonania odbioru urządzeń czy montażu i demontażu stoiska na targach w Polsce. Czynności te można wykonywać w Polsce do trzech miesięcy w roku.

Zatrudnienie obcokrajowca o statusie studenta, ucznia, artysty lub pracownika z Ukrainy czy Białorusi może odbyć się bez pozwolenia na pracę. Pracodawca powinien jednak pamiętać, że ich zatrudnienie wiąże się ze spełnieniem określonych wymogów prawnych, a w znacznej części wypadków obarczone jest wąskim przedziałem czasowym.